Samenvatting

Aanleiding Chronische nierschade zonder dialyse, verder in dit onderzoek CNS genoemd, komt bij ruim 1 op de 10 Nederlanders voor. Bij de huidige kenmerken in de dieetbehandeling van CNS speelt de eiwitinname een grote rol. Er wordt vooral gefocust op de totale eiwitinname en niet op de eiwitbron. Er zijn aanwijzingen dat een plant dominant voedingspatroon (PDV), waarbij het aandeel plantaardig eiwit >50% is, mogelijk gunstig zou zijn voor CNS patiënten. Onderzoeksvraag Wat zijn de associaties tussen het plant dominant voedingspatroon en de kenmerken in de dieetbehandeling van patiënten met chronische nierschade zonder dialyse? Methode In deze systematic review is er gezocht naar meta-analyses, systematic reviews, observationele- en experimentele onderzoeken bij CNS patiënten met een PDV. De bestudeerde kenmerken in de dieetbehandeling zijn: de progressiefactoren (estimated glomerulair filtration rate (eGFR) en albuminurie), creatine, de mineraal- en spoorelementen huishouding (serum en 24-uurs urine: fosfaat, calcium, kalium en ijzer), de vetvrije massa (spiermassa en –kracht) en de zuurgraad (serum bicarbonaat, potential renal acid load, net excreted acid en net endogenous acid production). Resultaten Uit de screening kwamen 14 artikelen bruikbare artikelen, hiervan waren er 7 observationele-, 5 experimentele studies en 1 systematic review en 1 systematic review met een meta-analyse. Mogelijk vertraagt de eGFR achteruitgang en verminderd de albuminurie bij een PDV. Er zijn sterke aanwijzingen dat het serum fosfaat significant en klinisch relevant verbeterd. Het effect op de creatine huishouding is niet onderzocht. Er zijn geen significant ongunstige effecten op het serum kalium en hemoglobine gevonden. Het aantal onderzoeken naar hemoglobine, vetvrije massa en spierkracht is echter te klein voor een conclusie. De zuurgraad verbeterd mogelijk door het PDV. Conclusie Deze systematic review laat meer gunstige dan ongunstige associaties en effecten zien tussen het PDV en de kenmerken in de dieetbehandeling van patiënten met CNS. Niet alle gevonden resultaten zijn echter significant, klinisch relevant en de bewijskracht verschilt per studie. Het PDV kan veilig worden uitgevoerd onder begeleiding van een diëtist. Maar er zijn meer RCT’s nodig naar de mogelijke langdurige gevolgen van het PDV bij patiënten met CNS