Samenvatting

Achtergrond: Er wordt steeds meer veganistisch gegeten. Na een groei van het aantal flexitariërs is er nu ook een grote stijging te zien in het aantal veganisten. Veganisten consumeren geen dierlijke producten. Dit dieet kan voordelen bieden voor de gezondheid en het milieu. Daarentegen wordt er ook kritiek geleverd omdat dit dieet het risico op een tekort aan vitamine B12, vitamine D, calcium en zink vergroot. Het doel van dit systematisch literatuuronderzoek is het beschrijven van de mogelijke tekorten aan micronutriënten onder veganisten, op basis van de inname. De gevonden innames van veganisten zijn vergeleken met de ADH’s van de Nordic Council, European Safety Authority, Gezondheidsraad en de DACH. Methode: Dit systematische literatuuronderzoek is uitgevoerd aan de hand van het Nordic protocol voor systematisch literatuuronderzoek. Onderzoeken onder veganisten tussen de 18 en 50 jaar werden geïncludeerd. In PubMed en Google Scholar is gezocht naar systematische literatuuronderzoek, meta- analyses, gecontroleerde interventie- en prospectieve cohortonderzoeken. Door een gebrek aan onderzoeken met dit design zijn uiteindelijk ook cross-sectionele onderzoeken geïncludeerd. De onderzoeken werden gescreend op titel en abstract en vervolgens gedownload en beoordeeld op full text. De onderzoeken zijn vervolgens beoordeeld op kwaliteit aan de hand van het Nordic protocol. De resultaten zijn beoordeeld aan de hand van een kwaliteitsassessment. Resultaten: Er zijn acht cross-sectionele onderzoeken geïncludeerd. Aan de hand van de kwaliteitsbeoordeling vielen drie onderzoeken in de A-categorie. Vijf onderzoeken vielen in de B- categorie. De ADH’s verschilden per organisatie: alleen de aanbeveling voor mangaan kwam bij alle organisaties overeen. De gevonden tekorten, volgens een of meerdere organisaties, waren vitamine A, vitamine B12, vitamine D, vitamine B2, calcium, jodium, kalium, ijzer, selenium en zink. Niet voor elk tekort was even groot bewijs omdat er een sterk verschil was in beschikbare onderzoeken per micronutriënt. Van de acht geïncludeerde onderzoeken bevatten er bijvoorbeeld zeven onderzoeken gegevens over de inname van vitamine B12 en maar twee over selenium. Geen van de geïncludeerde onderzoeken toonde een tekort aan vitamine B1, vitamine B3, vitamine B5, vitamine B6, vitamine B11, vitamine C, vitamine E, vitamine K, fosfor, koper, magnesium, mangaan en natrium. Het bewijs van de gevonden resultaten van dit onderzoek zijn volgens het protocol van de Nordic Council limited-no conclusion (insufficient) vanwege een gebrek aan cohort- of case control onderzoek. Conclusie: Onderzoeken tonen aan dat veganisten mogelijk risico lopen op een tekort aan vitamine A, vitamine B2, vitamine B12, vitamine D, calcium, jodium, ijzer, kalium, selenium en zink. Er is echter onvoldoende bewijs om deze tekorten aan te tonen. Het aantal onderzoeken naar de inname van veganisten is beperkt. Daarom moeten meer case-control en/of cohort onderzoeken gedaan worden naar micronutriëntentekorten onder veganisten.