Samenvatting

Waarom heb je eigenlijk aan het schoolvak geschiedenis? Docenten die dit vak geven, hebben ongetwijfeld een pasklaar antwoord. Leerlingen vinden het een stuk moeilijker om aan te geven waarom het vak geschiedenis relevant is voor hen, zo blijkt uit de relevantiemeter. Dit instrument, ontwikkeld door Van Straaten, Wilschut & Oostdam (2018), is een middel om te kijken naar de verschillende relevantiedomeinen, te weten: algemeen nut, mens in de tijd, burgerschap en identiteit. Door het gebruik van de relevantiemeter wordt inzichtelijk in welke mate leerlingen de relevantiedomeinen waarderen. Bij het afnemen van de relevantiemeter in mijn eigen klassen, bleek dat het domein ‘identiteit’ laag scoorde. Eerder onderzoek van Van Straaten (2018) leverde een vergelijkbare uitkomst op. Het doel van dit onderzoek was te onderzoeken of de inzet van andere methodes, ook wellicht andere scores van de relevantiedomeinen zouden opleveren. De eerste methode was vergelijkbaar met de relevantiemeter, een gesloten vragenlijst, maar leerlingen moesten nu onderdelen van het vak geschiedenis waarderen én hun keuze soms toelichten. De tweede methode was een opdrachtje voor zeven leerlingen. Wat is volgens jou geschiedenis? Was hierbij de hoofdvraag. Via interviews deelden leerlingen hun bevindingen. De resultaten van de methodes waren aan de ene kant vergelijkbaar met de uitkomsten van de relevantiemeter. Leerlingen waarderen met name het relevantiedomein ‘mens in de tijd’, maar de domeinen ‘burgerschap’ en zeker ‘identiteit’ scoorden laag bij de vragenlijst. De opdracht gaf echter een ander inzicht. Van de zeven leerlingen die op onderzoek waren uitgegaan, kwamen er vijf terug met een familie gerelateerd verhaal of foto. Deze uitkomst laat zien dat leerlingen wel degelijk geschiedenis aan ‘identiteit’ koppelen. Zij zullen in de toekomst meer uitgedaagd moeten worden om dergelijke verbanden te leggen en af en toe expliciet gevraagd moeten worden of de stof relevant voor hen is of niet.