Samenvatting

Samenvatting: Dit onderzoek is uitgevoerd naar aanleiding van een opdracht voor de Master docent Algemene Economie van de Hogeschool van Amsterdam. In afstemming met de onderzoeksschool is er besloten om onderzoek te doen naar een bestaand praktijkprobleem bij het vak bedrijfseconomie. Uit de analyse blijkt dat leerlingen de stof van bedrijfseconomie onvoldoende eigen kunnen maken, onder andere doordat zij een gebrek aan context ervaren. Het vak wordt niet als autonoom motiverend ervaren. Als gevolg hiervan blijven de resultaten en de bedrijfseconomische ontwikkeling van de leerling achter ten opzichte van de doelstellingen van de school en de vakdocent. De school heeft de onderzoeker gevraagd een ontwerponderzoek te doen naar dit probleem vanuit de gedachte dat een dergelijk onderzoek zowel de school als de vakdocent meer kennis en inzichten gaat bieden om te differentiëren en mogelijkerwijs een bijdrage kan leveren aan het oplossen van het probleem. Het doel van dit ontwerp is om een eerste stap te zetten in het onderzoeken van het effect van een praktijkgericht en context-rijk project op de motivatie, resultaten en beleving van het vak. Op deze manier kan er stapsgewijs gewerkt worden aan een nieuwe vakdidactische invulling die de eerder beschreven problemen kunnen aanpakken. Het onderzoek is gedurende het schooljaar 2019/2020 uitgevoerd door eerst een literatuuronderzoek te doen en op basis daarvan een prototype te ontwerpen. Uit het literatuuronderzoek zijn ontwerpeisen gedestilleerd gestoeld op het constructivisme, gekoppeld aan een heldere set ontwerpeisen en aangeboden in een actieve en contextrijke vakdidactische vorm, dit alles op basis van de gereviseerde theorie van Bloom (Anderson, Krathwohl, & Airasian, 2001), de zelf-determinatie theorie van Deci & Ryan (Ryan & Deci, 1989) en de concept-context benadering (Dam, Janssen, & van Driel, 2013). Dit prototype is vervolgens voorgelegd aan directe vakcollega’s en is doorgesproken met de leerlingen. Aan de hand van de verkregen feedback uit deze walkthroughs zijn er aanpassingen gedaan. Hierna is deze definitieve versie uitgevoerd in de laatste maanden van het schooljaar, met aanpassingen vanwege de coronamaatregelen. Na afloop is er met de leerlingen gereflecteerd door middel van een learner report. Deze data zijn geanalyseerd om de onderzoeksvragen te beantwoorden. De leerlingen ervaren het project als positief in de zin dat het helder was wat de eisen waren, voor hun beheersing van het vak, voor het onderkennen van het nut van het vak, en voor hun motivatie voor het vak. Dit bleek uit zowel de kwantitatieve beoordelingen die de leerlingen hebben gegeven over het project als uit de toelichtingen op de beoordelingen die ze schreven. De resultaten leiden tot de conclusie dat het tweede prototype in de vorm van een ondernemerschapsproject kan leiden tot een toename van intrinsieke motivatie, een versterking van kennisstructuren en zo een bijdrage kan leveren aan een verhoging van het ervaren beheersingsniveau van kennis en vaardigheden en tot goede resultaten van leerlingen die bedrijfseconomie volgen. Daarnaast draagt dit bij aan een verbeterde nutbeleving van het vak bedrijfseconomie. Dit leidt tot een toegenomen motivatie. De leerlingen hebben het vak tijdens dit project als uitdagend, motiverend, soms lastig maar vooral leuk ervaren. Daar de coronamaatregelen mogelijkerwijs van invloed kunnen zijn geweest op de beleving van het project heeft het de voorkeur om dit project, met dezelfde methodologie, komende jaren uit te voeren om te kijken of de effecten significant afwijken. Daarnaast is het aan te bevelen om te onderzoeken of praktijkgerichte opdrachten gedurende het jaar, met een mogelijke doorlopende leerlijn richting het eindproject, kunnen bijdragen aan de vermindering van het praktijkprobleem.