Samenvatting

ArtsSciences Unlocked vso is een evaluatieonderzoek naar ArtsSciences-onderwijs voor leerlingen met een autismespectrumstoornis (ASS) in het voortgezet speciaal onderwijs (vso). Dit onderzoek is een vervolgstudie op het eerder uitgevoerde, kleinschalige ontwerponderzoek ArtsSciences Unlocked (Bremmer et al., 2022). In dat onderzoek is een ontwerpmodel ontwikkeld met drie ontwerpprincipes voor de vormgeving van
ArtsSciences-onderwijs in een instelling op het snijvlak van zorg en onderwijs voor jongeren met autisme.

In dit huidige onderzoek ArtsSciences Unlocked vso is nagegaan hoe deze drie ontwerpprincipes aansluiten bij leerlingen in het vso. Daartoe is de lessenserie Ik 2.0 opnieuw uitgevoerd. In deze lessenserie – die gebaseerd is op het ontwerpmodel van ArtSciences Unlocked – worden leerlingen geïnspireerd door voorbeelden van professionele ArtsSciences-praktijken en werken ze vanuit hun eigen interesse en in hun eigen tempo aan challenges zoals ‘Maak van jezelf een cyborg door één lichaamsdeel te verbeteren met technologie’.

Uit de evaluatie blijkt dat het ontwerpmodel ArtsSciences Unlocked ook toegepast kan worden in het vso. De leerlingen waardeerden de vrijheid die de op het model gebaseerde lessenserie hen bood door de vooraf ingebouwde keuzemogelijkheden. Ook de les van de gastkunstenaar vonden ze erg inspirerend. Daarnaast levert de evaluatie suggesties op voor enkele didactische toevoegingen aan het model. Zo zou er meer aandacht kunnen zijn voor het werkproces van professionele ArtsSciences-praktijken waarin experimenteren en mislukken zichtbaar zijn. Dit kan helpen om faalangst bij leerlingen te verlagen. Verder is gebleken dat werken met het model in het vso specifieke pedagogische kwaliteiten van docenten vraagt. Het originele ArtsSciences Unlocked-model is daarom aangevuld met verschillende uitgangspunten voor de pedagogische basishouding en -vaardigheden van docenten. Hiermee biedt dit onderzoek inzicht in het uitvoeringsproces van het ontwerpmodel ArtsSciences Unlocked in het vso. Daarnaast biedt het kaders voor het ontwerpen van inclusieve kunstlessen én richtlijnen voor de pedagogische basishouding en -vaardigheden van docenten bij de uitvoering ervan.