Samenvatting

In hoeverre kan top-down-leren motivatieverhogend werken bij hoogbegaafde kinderen?
Hoogbegaafdheid gaat niet alleen over intelligentie, maar ook over motivatie en creativiteit. De aanleg is genetisch bepaald, maar de omgevings- en intrapersoonlijke factoren zorgen ervoor dat hoogbegaafdheid zich ontwikkelt. Het is belangrijk om als leerkracht goed op de signalen te letten die kenmerkend zijn voor hoogbegaafdheid. Wanneer het kind hoogbegaafd blijkt te zijn, is het belangrijk dat het voldoende toerei-kend aanbod krijgt, zowel op school als thuis.
Motivatie (het geheel aan beweegredenen en factoren waardoor gedrag gestimuleerd wordt) kan zowel intrinsiek als extrinsiek zijn. Wanneer niet aan alle basisbehoeften wordt voldaan, kan dit een reden zijn voor demotivatie. Er zijn verschillende tips voor het behouden van motivatie, waaronder ook de tip: ‘In-zicht geven in het grote geheel van een opdracht of taak.’ Oftewel: top-down-leren.
Top-down-leren heeft invloed op de motivatie van leerlingen. Je kunt twee soorten denkniveaus onder-scheiden: lagere- en hogere orde-denken (deep level thinking). De top-down denker wordt door hogere orde-vragen gemotiveerd. Denken hoeft niet aangeleerd te worden aan hoogbegaafde leerlingen, omdat dit aangeboren is. Slechts het gebruiken van de hersenen is iets dat begeleid moet worden, evenals ‘leren leren’. Om top-down-leren (vanuit het geheel) te kunnen begrijpen, is het belangrijk om te weten wat bot-tom-up-leren is (stapje voor stapje, steeds iets hoger dingen leren). Hoogbegaafde kinderen hebben een vorm van speciaal onderwijs nodig. Helaas is dit nog niet voor iedere hoogbegaafde leerling te realiseren. Daarom is het goed om in het regulier onderwijs de top-down-benadering wel toe te passen.