Samenvatting

Volgens de gehechtheidstheorie bestaan interne werkmodellen uit geïnternaliseerde gedachten, verwachtingen en gevoelens over het zelf en relaties. Deze interne werkmodellen worden gevormd op basis van ervaringen met ouders en verzorgers. De contextuele benadering stelt dat ervaringen binnen het gezin van herkomst bepalend zijn voor de identiteitsvorming.

De centrale vraagstelling van dit onderzoek luidt: “In hoeverre spelen legaten en delegaten uit de eigen socialisatie een rol in de interne werkmodellen van de leerkrachten die een leerling met gedragsproblemen tegemoet treedt?” Dit is belangrijk om te weten, aangezien het regulier onderwijs sinds de invoering van het passend onderwijs steeds vaker te maken krijgt met uiteenlopende gedragsproblematieken die versterkt kunnen worden door relatieproblemen tussen de leerkracht en leerling.

Dit onderzoek omvat een literatuuronderzoek, diepte-interviews met acht leerkrachten en twee expertinterviews. De resultaten laten zien dat legaten en delegaten uit de eigen socialisatie een rol lijken te spelen in de interne werkmodellen van de leerkracht, maar niet per definitie wanneer zij een leerling met gedragsproblemen tegemoet treedt. Legaten en delegaten lijken een rol te spelen wanneer bepaald gedrag van een leerling het beeld dat de leerkracht van zichzelf heeft of wat de leerkracht belangrijk vindt aan het wankelen doet maken. Leerkrachten zijn zich hier meestal niet van bewust.

Dit onderzoek beveelt aan dat intern begeleiders en directie ruimte maken om naar het verhaal van de leerkracht te luisteren wanneer een leerkracht moeite ondervindt met bepaald gedrag van een leerling. Wanneer er een werkelijke dialoog plaatsvindt kan dit bijdragen aan begrip, verbondenheid en inzicht.