Samenvatting

Samenvatting

Deze afstudeerscriptie is geschreven in het kader van de opleiding Pedagogiek aan de Fontys Hogeschool te Tilburg. Het onderzoek dat in deze scriptie behandeld wordt, is uitgevoerd binnen Stichting Lava-Team in Drunen.
In overleg met het team van Stichting Lava-Team werd besloten te gaan onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om dramaoefeningen aan te bieden aan de doelgroep die verblijft binnen Stichting Lava-Team, namelijk kinderen met sociaal-emotionele problemen.
Het probleem is dat de pedagogisch medewerkers te weinig kennis en materialen in huis hebben om de cliënten dramaoefeningen aan te kunnen bieden. De bijbehorende onderzoeksvraag luidt:

"Welke dramaoefeningen kunnen de pedagogisch medewerkers van Stichting Lava-Team aanbieden aan de cliënten, die aansluiten bij hun ontwikkeling en de verschillende leerdoelen?"

Het doel van het onderzoek was om een product te maken met daarin diverse dramaoefeningen, die de pedagogisch medewerkers van Stichting Lava-Team kunnen aanbieden aan de kinderen. Met behulp van dit product kunnen de pedagogisch medewerkers zelf dramaoefeningen geven die geschikt zijn voor kinderen met diverse sociaal-emotionele problemen. Het doel van deze dramaoefeningen is op de eerste plaats de kinderen een ontspannen activiteit aan te bieden. Daarnaast kunnen de dramaoefeningen eventueel een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de kinderen.

Tijdens het schrijven van de scriptie heb ik gebruik gemaakt van de gevonden theorie in de literatuur en van de bevindingen die naar voren kwamen middels praktijkonderzoek. Het praktijkonderzoek bestond uit twee delen. Deel één betrof het interviewen van medewerkers en cliënten van Stichting Lava-Team. Deel twee bestond uit observaties tijdens het uitvoeren van enkele dramaoefeningen.
Middels de gevonden literatuur werd duidelijk dat dramaoefeningen vaak een positieve bijdrage kunnen leveren aan de ontspanning van kinderen en aan hun ontwikkeling, en dan met name de sociale ontwikkeling. Zo kunnen dramaoefeningen meewerken aan het ontwikkelen van zelfvertrouwen en aan het versterken van een positief zelfbeeld van het kind. In het praktijkonderzoek kwam sterk naar voren dat de pedagogisch medewerkers van Stichting Lava-Team dramaoefeningen beschouwen als een toegevoegde waarde aan het reeds bestaande activiteitenaanbod. Zeker de kinderen die verblijven binnen Stichting Lava-
Team hebben extra steun nodig bij het ontwikkelen van sociale vaardigheden en het vergroten van hun zelfvertrouwen.
Tijdens het literatuuronderzoek kwam naar voren dat kinderen onder de zes jaar niet of moeilijk kunnen participeren aan de dramaoefeningen. Vanaf ongeveer zes jaar zijn kinderen namelijk pas in staat om onderscheid te maken tussen fantasie en werkelijkheid. Om die reden zijn de dramaoefeningen ontwikkeld voor kinderen vanaf zes jaar. Uiteraard zijn de pedagogisch medewerkers vrij om de keuze te maken om jongere kinderen toch deel te laten nemen aan de dramaoefeningen. In de theorie kwam ook naar voren dat het lastig kan zijn om kinderen met autisme deel te laten nemen aan dramaoefeningen. Autistische kinderen kunnen veel moeite hebben met het inleven in anderen en kunnen moeilijk onderscheid maken tussen fantasie en werkelijkheid. Tijdens het praktijkonderzoek kwam naar voren dat de pedagogisch medewerkers binnen Stichting Lava-Team hier verschillend over dachten. Een aantal begeleiders vond inderdaad dat autistische kinderen niet deel kunnen nemen aan de dramaoefeningen, terwijl anderen vonden dat zij dit juist wel kunnen. Omdat uit de theorie blijkt dat het heel lastig is om aan deze doelgroep dramaoefeningen te geven is specifieke begeleiding aan autistische kinderen daarom niet opgenomen in dit onderzoek. Uiteraard zijn de pedagogisch medewerkers vrij om zelf te bepalen welk kinderen wel of niet mee mogen doen. Het ene autistische kind zal namelijk wel mee kunnen doen, en de ander niet.
Ook kwam er tijdens het praktijkonderzoek naar voren dat een aantal pedagogisch medewerkers van Stichting Lava-Team cliënten die veel hebben meegemaakt in hun leven en dit nog niet hebben verwerkt, zien als een contra-indicatie voor het geven van dramaoefeningen. Zij zijn bang dat de dramaoefeningen te veel emoties bij hen losmaakt en dat de pedagogisch medewerkers niet bekwaam genoeg zijn om in een dergelijk situatie juist te handelen. Zij zien liever dat deze cliënten begeleid worden door een dramatherapeut. Om deze reden wordt deze doelgroep ook uitgesloten van het onderzoek. Uiteraard zijn de pedagogisch medewerkers ook hierin vrij om zelf te bepalen welke cliënten er uitgesloten worden voor de dramaoefeningen.

Omdat zowel uit de literatuur blijkt dat dramaoefeningen een positieve bijdrage kunnen leveren aan de ontwikkeling van kinderen en omdat ook de meeste pedagogisch medewerkers van Stichting Lava-Team aangeven dat zij dramaoefeningen beschouwen als een goede aanvulling op het reeds bestaande activiteitenaanbod, wordt Stichting Lava-Team aanbevolen om dramaoefeningen op te nemen in hun activiteitenaanbod.
Om die reden is er een oefeningenmap gemaakt met daarin diverse dramaoefeningen. Deze oefeningenmap moet antwoord geven op de onderzoeksvraag "Welke dramaoefeningen kunnen de pedagogisch medewerkers van Stichting Lava-Team aanbieden aan de cliënten, die aansluiten bij hun ontwikkeling en de verschillende leerdoelen?".
De oefeningen die zijn gemaakt voor de kinderen van Stichting Lava-Team zijn gebundeld in één document. Op deze manier is het voor de pedagogisch medewerkers van Stichting Lava-Team vrij toegankelijk en kunnen zij op ieder gewenst moment gebruik maken van dit document.