Samenvatting

Geweldsincidenten zijn de laatste jaren erg toegenomen. Niet alleen in de maatschappij maar ook tegen hulpverleners. De norm van het accepteerde geweld lijkt hierdoor te verschuiven. Er dreigt een vorm van normalisatie te ontstaan bij de hulpverleners als het gaat om het geweld wat tegen hen gebruikt wordt. Brandweer Haaglanden heeft dit bij zijn werknemers gemerkt en wilde graag een onderzoek hiernaar om verdere mentale schade en uitval te voorkomen.
Vervolgens heeft er eerst een literatuurstudie plaatsgevonden waar een aantal thema's naar voren zijn gekomen en waar het gedrag normaliseren verder
is gespecificeerd. In dit rapport wordt dan ook gesproken over normaliseren als een proces waar een bepaald gedrag door herhaling, ideologie of
propaganda als natuurlijk en als vanzelfsprekend wordt beschouwd (Ashforth & Kreiner, 2002). Uit het theoretisch kader is ook naar voren gekomen dat dit
gedrag kan dienen als een vorm van coping en dat daar verschillende factoren van op invloed zijn. Dit is mede de reden van de gekozen titel "normaliseren verbindt en
verblindt". Het is namelijk een manier van coping wat kan zorgen voor verbinding maar ook voor verblinding van de gevolgen van deze stijl. Wanneer het als enige
manier van coping wordt gebruikt kan het namelijk niet genoeg zijn om mentale schade van de geweldservaringen te voorkomen.
Er is daarom een kwalitatief onderzoek gedaan naar de psychosociale factoren die in dit normalisatieproces mogelijk een rol spelen. Het doel van dit onderzoek was om meer inzicht te krijgen in het gedrag normaliseren van geweld wat volgens de opdrachtgever speelt bij de brandweerlieden. Hij heeft gemerkt dat het normaliseren van geweld kan leiden tot het niet praten over geweld wat mentale schade als gevolg kan hebben. Via dit onderzoek wilde hij meer inzicht hier over krijgen. Vandaar de volgende onderzoeksvraag:
"Welke psychosociale factoren spelen bij de beroepskrachten van Brandweer Haaglanden een rol in het normaliseren van geweldservaringen tegen henzelf?"
De ervaringen van de brandweerlieden zijn door middel van semi-gestructureerde interviews in kaart gebracht. Hieruit resulteerde een aantal psychosociale factoren die het normaliseren in stand houden en die het normaliseren tegengaan. De factoren die het gedrag in stand houden zijn: lage mate van sociale veiligheid, desensibilisatie door gewenning, onbewuste onbekwaamheid en een groot gedeeld empathisch vermogen. Daarnaast zijn er ook twee factoren naar voren gekomen die het normaliseren tegengaan, namelijk: sociaal veilig werkgeverschap en erkenning vanuit de maatschappij.
Op basis van deze resultaten wordt er in de discussie besproken hoe deze resultaten mogelijk tot stand zijn gekomen en welke keuzes er nu gemaakt kunnen worden. Het sociale aspect lijkt een belangrijke factor te zijn binnen de organisatie en er wordt ook geadviseerd om hierop in te spelen. Ook schijnt het bewustzijn van de brandweerlieden en de maatschappij een sleutel tot interventiemogelijkheden te zijn.