Samenvatting

Samenvatting

Dit onderzoek gaat over autisme en reflectie. Als leerkracht op een cluster 4-school merk ik dagelijks dat kinderen uit mijn klas het heel moeilijk vinden om op hun eigen gedrag te reflecteren. De stap die daarna komt: het concreet maken en toepassen van het nieuwe gedrag, is misschien nog moeilijker. Als leerkracht wil ik daarom een manier vinden om de reflectie bij kinderen met ASS te stimuleren.

Hiervoor heb ik een methodiek ontwikkeld: "De Achteruitkijkspiegel"."De Achteruitkijkspiegel" is een planmatige aanpak waarbij kinderen eerst achteruit kijken naar wat ze moeilijk vinden. Aan de hand hiervan kiest het kind zijn eigen leerdoel en na drie weken evalueren we hoe het met dit leerdoel gaat. Het doel van dit onderzoek is om te bekijken in hoeverre "De Achteruitkijkspiegel" een geschikt middel is om kinderen met ASS te stimuleren om hun gedrag beter te monitoren en te reguleren.

Om gedrag te monitoren en reguleren, maken kinderen gebruik van hun executieve functies. Het laatste decennium is er veel onderzoek gedaan naar executieve functies, de tekorten hierin bij kinderen met ASS en de gevolgen hiervan in het dagelijks handelen. En juist deze executieve functies zijn essentieel bij het reflecteren op en aansturen van het eigen gedrag.

Uit mijn onderzoek komen een aantal sterke en een aantal verbeterpunten naar voren. De sterke punten zijn dat "De Achteruitkijkspiegel" een transfer van een geleerde vaardigheid overbodig maakt. Ook heeft het kind zelf de regie over zijn leerdoel, wat de betrokkenheid en het zelfvertrouwen vergroot. Het ondersteunt het kind bij het concreet maken van het eigen leerdoel en het is procesgericht. Ook dit heeft een positief effect op het zelfvertrouwen. Verbeterpunten liggen op het vlak van het bieden van een veilig pedagogisch klimaat en het ondersteunen van kinderen met zwakke executieve functies. Ik doe suggesties om dit te verbeteren.

Lopende dit onderzoek heb ik een deel van mijn bevindingen in mijn team gepresenteerd. Nu het onderzoek klaar is stel ik vanuit de conclusies een aantal discussiepunten en aanbevelingen op die wij als school kunnen gebruiken voor de toekomstige praktijk.