Samenvatting

aal- en leesproblemen komen regelmatig gecombineerd voor maar worden doorgaans niet tegelijk behandeld. In dit onderzoek wordt gekeken of een integrale behandeling mogelijk is. Dit kan logopedisten helpen bij het maken van keuzes in de behandeling van kinderen met gecombineerde stoornissen. Voor de behandeling van gecombineerde taal- en leesproblemen is de methodiek van het samen lezen ontwikkeld. Samen lezen is ontwikkeld met de boekjes "Ik woon in een koek"en "Iets met een muts" van Annemarie Jongbloed. De theoretische verantwoording van samen lezen bestaat uit een model waarin alle factoren worden toegelicht die van invloed zijn bij samen lezen. Het gaat hierbij niet alleen om taal- en leesfactoren maar ook om andere factoren binnen de behandeling zoals het contact, het zelfvertrouwen, de motivatie en de manier van feedback geven. De behandeling met behulp van samen lezen verloopt steeds via dezelfde structuur. Deze structuur bestaat uit 1. Afwisselend lezen door het kind en de professionele begeleider. Het kind leest de gemakkelijke tekst en de begeleider leest de moeilijke tekst die ertussen staat. 2. Veel aandacht voor mondelinge taal: de kinderen vertellen over het plaatje bij het verhaal, ze spreken een verwachting uit over het verhaal, ze vertellen de verhaaltjes na en ze praten over eigen ervaringen aan de hand van het verhaal. 3. Extra aandacht voor woordenschat: moeilijke woorden worden regelmatig, en op verschillende manieren, herhaald. Het ontwerpgerichte onderzoek (zonder controlegroep) naar de effecten van samen lezen heeft plaatsgevonden op een reguliere basisschool in groep 3. Hier hebben twee kinderen gedurende drie maanden deelgenomen aan een interventie met de methodiek van het samen lezen. Beide kinderen hebben zoveel een lees- als een taalachterstand. Het resultaat van de interventie is dat beide kinderen significante groei laten zien op de leestests en op de test voor woordenschatontwikkeling. De resultaten op de verhaaltest zijn minder groot: één kind laat hierop vooruitgang zien. De conclusies die aan de hand van het onderzoek opgesteld zijn luiden: - Samen lezen kan een effectieve manier zijn om kinderen met gecombineerde taal- en leesproblemen in groep 3 te behandelen mits de letterkennis niet teveel hiaten kent en het kind over een voldoende luisterhouding beschikt. -Samen lezen moet niet eerder worden ingezet dan halverwege groep 3 -Samen lezen is vooral geschikt voor kinderen met een leesprobleem, minder voor kinderen met leesstoornissen. -Samen lezen kan goed gebruikt worden voor het uitbreiden van de woordenschat wanneer dit plaatsvindt op basis van de kenmerken van goed woordenschatonderwijs