Samenvatting

Begin 2013 verschenen er nieuwsberichten dat er 30 gevangenissen en tbs-klinieken zullen gaan sluiten. De Mesdag heeft op deze berichtgeving ingespeeld door zich te positioneren als specialist op gebied van LVB. Door in te spelen op deze berichtgeving heeft de kliniek zijn bestaansrecht weten te behouden. Op deze manier kon de kliniek meer tbs-patiënten opnemen waarbij sprake is van LVB-problematiek. Dit heeft geresulteerd in een hedendaagse LVB-populatie van boven de 60%. De verschuiving van de patiëntenpopulatie is daardoor steeds meer merkbaar op de werkvloer en vraagt daardoor meer aanpassing in de werkwijze bij de zorgverleners. Daarbij blijkt dat de Mesdag geen middelen biedt om de kennis van zijn medewerkers te vergroten, én handelen te verbeteren, op gebied van de LVB-problematiek. De organisatie is van mening dat er gekeken moet worden naar hoe de professionals, in het bijzonder de sociotherapie, beter kunnen aansluiten bij het niveau van de doelgroep. Vanuit deze vraagstelling is een ontwerpgericht onderzoek verricht om te onderzoeken wat er voor de professionals nodig is om deze aansluiting te realiseren.

De doelstelling van dit onderzoek is de kwaliteit van zorg binnen de sociotherapie te verbeteren en beter laten aansluiten bij de LVB-problematiek. Door te onderzoeken waar de professionals behoefte aan hebben kan de kliniek handvaten geboden worden om de kwaliteit van zorg te gaan verbeteren.

Om de doelstelling te behalen heeft er field- en deskresearch plaatsgevonden. Uit de probleemanalyse kan geconcludeerd worden dat het voornaamste probleem het gebrek aan kennis is door het ontbreken van een opleiding/cursus. Tijdens het fieldresearch zijn interviews afgenomen met unitcoördinatoren, behandelcoördinatoren, managers en sociotherapeuten. Daaruit blijkt dat de kennis op gebied van LVB vergroot moet worden. Naast dat er meer kennis over LVB moet komen is men ook van mening dat er aandacht moet zijn voor het leef- en werkklimaat, de schaal emotionele ontwikkeling (SEO) en begeleiding/bejegening bij LVB. Uit het deskresearch is gebleken dat de begeleiding/bejegening aan de hand van de 8 aandachtspunten bij LVB dient te gebeuren. Daarnaast blijkt dat er bij de SEO aandacht moet zijn voor de verschillende ontwikkelingsfases met bijbehorende begeleidingsstijlen. Verder blijken methodieken als krachtwerk en de weet wat je kan – module ondersteuning kunnen bieden in de begeleiding bij LVB-patiënten. Tot slot blijkt dat er niet alleen gekeken moet worden naar de problematiek maar ook aandacht moet zijn voor de contextfactoren, hier kan op worden ingespeeld door te zorgen voor een open (positief) leefklimaat.

Naar aanleiding van het field- en deskresearch is er een handreiking opgesteld met een opzet voor de cursus. Dit biedt de organisatie de mogelijkheid om een definitieve cursus te laten ontwikkelen waarin rekening wordt gehouden met de behoefte van de professionals. Dit onderzoek bevat daarnaast vier aanbevelingen welke kunnen bijdragen aan het realiseren van de doelstelling. Ten eerste, een vervolgonderzoek naar de behoefte van andere disciplines om de brede implementatie te vergroten. Ten tweede, het aanbieden van het advies en product bij de werkgroep LVB van het kenniscentrum van de Mesdag en het aanstellen van een projectleider/manager. Ten derde, een werkbezoek aan Trajectum om te kijken hoe de WWJK-module beter geïmplementeerd kan worden. Tot slot, een vervolgonderzoek naar hoe het leef- en werkklimaat verbeterd kan worden.