Samenvatting

Kinderen op het Medisch Kinderdagverblijf (MKD) kunnen moeilijkheden ervaren met het
reguleren van prikkels. Overprikkeling heeft een negatief effect op de algehele ontwikkeling
van een kind. De orthopedagogisch hulpverleners willen zich blijven ontwikkelen op het
gebied van overprikkeling, dit om de kinderen zo goed mogelijk te kunnen ondersteunen.
Medewerkers van het MKD hebben behoefte aan een compact overzicht van kennis over
overprikkeling en methoden die ingezet kunnen worden door en bij kinderen die overprikkeld
raken of zijn. In het vooronderzoek komt naar voren dat de orthopedagogisch hulpverleners
graag nog meer duidelijkheid en mogelijkheden krijgen over welk handelen zij in moeten
zetten om de kinderen te ondersteunen ten tijde van overprikkeling. De doelstelling van dit
onderzoek is om handvaten te bieden aan de orthopedagogisch hulpverleners op het MKD,
om overprikkeling van het kind te voorkomen of het kind te ondersteunen ten tijde van
overprikkeling. Met deze handvatten kunnen de orthopedagogisch hulpverleners de kinderen
op het MKD ondersteunen, waardoor de algehele ontwikkeling van het kind gestimuleerd
wordt.
Om deze doelstelling te bereiken is er gestart met een veldoriëntatie en een literatuurstudie.
Vervolgens zijn er interviews afgenomen met verschillende orthopedagogisch hulpverleners,
een psychomotorisch therapeut, gedragswetenschapper en onderzoeker van Elker
Jeugdhulp & onderwijs. Uit de interviews blijkt dat overprikkeling bij kinderen zich op
verschillende manieren manifesteert. Tevens blijkt dat er al verscheidende methoden worden
ingezet, maar dat er behoefte is aan een overzichtelijk informatieve weergave van de
mogelijkheden wat betreft middelen en methoden bij overprikkeling. Daarnaast is het voor
de orthopedagogisch hulpverleners van belang dat er een praktisch hulpmiddel komt waar
de kinderen bij betrokken worden. Uit het literatuuronderzoek komt naar voren dat kinderen
elke dag overladen worden met prikkels, dit is een groeiend probleem. Tevens komt
overprikkeling bij elk kind anders tot uiting, dit maakt dat een individuele aanpak van belang
is. Vanuit de visie van de orthopedagogisch hulpverleners is het van belang dat zij aansluiten
bij de gedragingen van het individuele kind. Uit de literatuur komt ook naar voren dat het van
belang is om de prikkels in je lichaam te herkennen. Tevens is de omgeving van het kind van
belang, omdat elk kind een ander vermogen heeft om prikkels te verwerken. Door structuur
te bieden, voorspelbaar te zijn en situaties inzichtelijk te maken wordt er preventief
gehandeld. Naar aanleiding van het onderzoek zijn er twee producten ontwikkeld die
aansluiten bij de doelstelling van de orthopedagogisch medewerkers. Er is een handleiding
ontwikkeld, die als ondersteuning dient voor het ontprikkel-lint.
Dit advies bevat vier aanbevelingen, die ondersteunen bij het bereiken van de doelstelling en
de verdere ontwikkeling van het product. Ten eerste, het inzetten van evaluaties om de
producten te beoordelen. Ten tweede, het implementeren van het product binnen de
verschillende expertises van Elker Jeugdhulp & onderwijs. Ten derde onderzoeken of, het
product ook bij de kinderen thuis inzetbaar is. Ten slotte, wordt er aanbevolen om een
prikkelarme ruimte te creëren waarin kinderen zich terug kunnen trekken.
Het product biedt kansen om de zelfontplooiing en het welzijn van het kind te vergroten.
Daarnaast is het product duurzaam inzetbaar en draagt het bij aan de
deskundigheidbevordering van de orthopedagogisch hulpverleners. Dit maakt de
orthopedagogisch hulpverlener bewust bekwaam. Deze aanbevelingen bevorderen het
handelen van de orthopedagogisch medewerkers ter voorkoming of ten tijde van
overprikkeling bij het kind