Samenvatting

Deze scriptie onderzoekt welke positieve en negatieve factoren bijdragen aan de twijfel van eerstejaarsstudenten over het voortzetten van de opleiding Sociaal Werk aan
Hogeschool Leiden.

De aanleiding is de toegenomen uitval onder deze studenten in het
eerste jaar. De aanleiding voor het onderzoek is het toenemende aantal studenten dat
voortijdig stopt met deze opleiding, met name vóór de wettelijke 1-februarigrens.

Omdat gestopte studenten om privacyredenen niet benaderd konden worden, is ervoor gekozen om onderzoek te doen onder studenten die nog wel ingeschreven staan, maar twijfelen of hebben getwijfeld over hun studievoortgang.

Het onderzoek is kwalitatief van aard en bestaat uit een literatuuronderzoek en
semigestructureerde diepte-interviews met 7 eerstejaarsstudenten sociaal werk die
twijfelen of getwijfeld hebben over het doorgaan met hun opleiding.

De interviews zijn gebaseerd op een topiclijst die voortkomt uit eerder onderzoek naar studieuitval en studiesucces (o.a. Van den Broek et al., 2020 en Kappe, 2017).
De interviews zijn volledig getranscribeerd en geanalyseerd op thema's zoals studiekeuze, aansluiting van het onderwijs, motivatie, begeleiding, sociale integratie, bindend studieadvies (BSA) en persoonlijke omstandigheden.

Uit de resultaten van dit onderzoek blijkt dat de twijfel van studenten wordt veroorzaakt
door het ervaren van verschillende negatieve factoren. Daarentegen spelen er ook
verschillende positieve factoren mee, waardoor de studenten uiteindelijk de keuze maken
om door te gaan met de studie.

Negatieve factoren zijn:

• Gebrek aan structuur en diepgang in het onderwijs;
• Studiedruk en prestatiedruk;
• Onvoldoende beroepsgerichtheid;
• Negatieve ervaringen met begeleiding;
• Matige sociale binding;
• Demotiverende communicatie rondom het BSA.

Positieve factoren:
• Interesse in de lesstof
• Persoonlijke motivatie
• Betrokken docenten
• Goede ondersteuning
• Verlangen om anderen te helpen

Uit de conclusie van het onderzoek blijkt dat twijfel bij eerstejaarsstudenten van de
opleiding Sociaal Werk op Hogeschool Leiden ontstaat door een onevenwichtige balans
tussen positieve en negatieve ervaringen binnen de opleiding. Hoewel twijfel niet
automatisch leidt tot uitval, laat dit onderzoek zien dat bij onvoldoende begeleiding en bij
gebrek aan aansluiting, studenten eerder neigen tot stoppen. Toch blijven veel studenten
gemotiveerd om door te gaan, vaak vanuit persoonlijke betrokkenheid bij het vakgebied
of het doel de propedeuse te behalen.

Het onderzoek levert concrete aanbevelingen op voor het Onderzoeksteam Studiesucces,
zoals het verbeteren van de structuur van de opleiding en relevantie van vakken, meer
aandacht voor beroepsoriëntatie, betere afstemming van verwachtingen, en positiever
communiceren over het BSA. Vervolgonderzoek zou zich kunnen richten op de groep
studenten die daadwerkelijk uitvalt, om verschillen en overeenkomsten met twijfelaars
verder te onderzoeken. Ook zijn er aanbevelingen gedaan, gericht op het versterken van
de positieve factoren. Deze aanbevelingen richten zich onder andere op meer
betrokkenheid van zowel docenten als slb'ers bij studenten en persoonlijke benadering tussen student en docent/slb'er te behouden. Daarnaast is het ook belangrijk de samenwerking tussen medestudenten te blijven stimuleren.