Samenvatting

Achtergrond: Decubitus is een ernstige complicatie bij dwarslaesiepatiënten. Een dwarslaesiepatiënt heeft tot 85% kans decubitus te ontwikkelen in zijn of haar leven. Druk of druk in combinatie met schuifkrachten veroorzaken beschadigingen van de huid en onderliggend weefsel, meestal op sacrum (43%), hiel (19%) en ischium (15%). De huidige preventie van decubitus richt zich op extrinsieke factoren, zoals speciale zitkussens, matrassen en het wisselen van zithoudingen. Intrinsieke factoren als bloedtoevoer en oxygenatie in het weefsel, spelen een grote rol in het ontwikkelen van decubitus. Elektrostimulatie heeft een bewezen positief effect op de bloedtoevoer en de oxygenatie van het gestimuleerde spierweefsel. In deze literatuurstudie wordt onderzocht welke invloed elektrische stimulatie (ES) heeft op de bloedtoevoer, de oxygenatie van het weefsel en de drukvermindering bij dwarslaesiepatiënten. Tevens wordt onderzocht of elektrostimulatie een preventieve invloed kan hebben op het ontwikkelen van decubitus.
Vraagstelling: Wat is het effect van elektrostimulatie op de preventie van decubitus bij dwarslaesie patiënten?
Methode: Voor deze literatuurstudie is gezocht in de databanken MEDLINE/PubMed, CINAHL, Cochrane Library, en PEDro.
Resultaten: Er zijn drie artikelen gebruikt die de invloed van elektrostimulatie (ES) onderzochten op de interface pressure bij dwarslaesiepatiënten. In twee artikelen is onderzocht wat de invloed is op de oxygenatie van het weefsel. Eén artikel heeft de invloed van ES op interface pressure en oxygenatie onderzocht op langere termijn. Op de interface en de maximum pressure is met een kort protocol een vermindering (20%) gemeten in druk onder de tubers tijdens de stimulatie ten opzichte van de rustperiodes (P<0.01). Continue en burst geven gelijke drukvermindering rond de tubers (P>0.05). De gemeten signal intensity (SI) laat een significante verhoging van de oxygenatie zien (P<0.05) met het korte protocol. Op de lange termijn is geen significant verschil gemeten in interface pressure voor en na de interventie (P=0.1261). De oxygenatie was met het langere protocol vier weken na de stimulatie gelijk aan het uitgangsniveau.
Conclusie: ES heeft een korte termijn effect op de interface pressure en de oxygenatie van het weefsel. Er is geen bewijs gevonden dat oppervlakkige ES op de langere termijn van invloed is op de interface pressure en de oxygenatie van het weefsel en zal weinig effect hebben op decubituspreventie bij dwarslaesiepatiënten. Er is enig bewijs dat voortdurende ES stimulatie via de zenuwwortel effecten laat zien voor de langere termijn. Om de vraagstelling te kunnen beantwoorden is meer onderzoek nodig naar ES via de zenuwwortel bij dwarslaesiepatiënten.
2
Trefwoorden: spinal cord injury, paraplegia, tetraplegia, quadriplegia, pressure ulcers, chronic pressure ulcers, deep tissue injury, electrical stimulation therapy, prevention.