Samenvatting

Fluency is de vaardigheid om een tekst snel, accuraat en op de juiste toon te lezen (Houtveen, Smits & Brokamp, 2010). Fluency is belangrijk voor het tekstbegrip (Houtveen et al., 2010) en is van invloed op het uitbreiden van de woordenschat (Hirsch, 2003). Verschillende factoren beïnvloeden fluency, zoals de voorkennis die een lezer heeft over het onderwerp van een tekst en de moeilijkheidsgraad van een tekst (Hiebert, 2006).
Bij een groep laag- en middelbaar opgeleide volwassen anderstalige studenten op weg naar taalniveau A2 op de afdeling Training, Opleiding & Advies (TO&A) van Landstede komt deze fluency niet tot stand. Dit ervaren zij als een probleem, omdat het hen belemmert tijdens hun lessen en examens. Hun docenten ervaren dit ook als een probleem, omdat zij niet weten met welke aanpak zij aan de fluency kunnen werken.
Daarom is er een ontwerpgericht onderzoek opgezet met een centrale vraagstelling, gebaseerd op de onderwijsbehoefte van deze studenten en handelingsverlegenheid van deze docenten: ‘Op welke manier kunnen docenten de fluency van de groep laag- en middelbaar opgeleide, volwassen anderstalige studenten die op weg zijn naar taalniveau A2 op de afdeling TO&A van ROC Landstede in Harderwijk tot stand brengen?’ De doelstelling van dit onderzoek is het verbeteren van de orthodidactische competentie van deze docenten, zodat zij de fluency van hun studenten tot stand kunnen brengen en meer kwaliteit in hun lessen kunnen bieden.
Literatuurstudie levert een aantal evidence based voorbeelden van good practice op die fluency tot stand kunnen brengen, passend bij het type student zoals de TO&A studenten. Praktijkonderzoek heeft de huidige situatie van de studenten in de onderzoeksgroep in kaart gebracht. Op basis hiervan is een keuze gemaakt uit de reeds gevonden geschikte evidence based voorbeelden en is een ontwerp gemaakt voor een krachtige aanpak die de fluency van de studenten tot stand kan brengen. Kenmerken van deze aanpak zijn strategieën voor modelleren van vloeiend lezen, herhaald hardop lezen, woordenschatverwerving, voorkennis activeren en interactie.
Met de resultaten van het praktijkonderzoek en de literatuurstudie wordt de centrale vraagstelling beantwoord. De nieuwe aanpak blijkt effectief. Na de interventie blijken studenten hun fluency verbeterd te hebben. Zij begrijpen en onthouden meer woorden, hun tekstbegrip is verbeterd en hun leesmotivatie is vergroot. Daarnaast zetten de docenten na de aanpak strategieën voor fluency, woordenschat en voorkennis activeren in die zij voorheen niet toepasten. Zij hebben hun orthodidactische competentie uitgebreid. Hiermee is de doelstelling van het onderzoek behaald.