Samenvatting

Voor u ligt het rapport over een onderzoek naar de kansen op de regionale arbeidsmarkt
voor de opleiding onderwijsassistent van het Deltion College in Zwolle. Het onderzoek is
uitgevoerd door E. Varenbrink-Meijer, teamlid van de opleiding Onderwijsassistent en
tevens student aan de Master Learning & Innovation van Hogeschool Windesheim.

Er is een kwalitatief onderzoek gedaan naar de relatie tussen onderwijs en arbeidsmarkt. In
het onderzoek staat de vraag centraal welke behoefte en eisen in het regionale werkveld
bestaan aan onderwijsassistenten en of het onderwijsprogramma van de opleiding
Onderwijsassistent van het Deltion College hierbij aansluit.
Er zijn verschillende methoden van data-verzameling gebruikt, namelijk: documentanalyse,
interviews en een enquête. Aan de hand van drie deelvragen is er een documentanalyse
uitgevoerd van functieprofielen vanuit de 4 sectoren van het werkveld. Per sector (SO, VO,
MBO) zijn zes gestructureerde interviews over eisen en behoeften met het werkveld
gehouden en geanalyseerd met behulp van het kwalificatiedossier. Daarnaast is er een
enquête gehouden over de inbedding van de sectoren uit het werkveld binnen het
onderwijsteam van de opleiding Onderwijsassistent van het Deltion College te Zwolle. De
respondenten voor de interviews zijn (sector)directeuren, teamleiders, afdelingsleiders en
opleidingsmanagers, de respondenten van de enquête zijn overwegend docenten van de
opleiding Onderwijsassistent van het Deltion College.
De conclusie is dat er in het arbeidsmarktperspectief voor de onderwijsassistent een
verschuiving plaats vindt door politieke en economische redenen. Groeide het werkterrein
van de onderwijsassistent tot 2006 gestaag, zo is er een dramatische afname van
arbeidsplaatsen door de bezuinigen in het algemeen en die op de financiering van het
'Passend Onderwijs' in het bijzonder. De sector speciaal onderwijs (de clusterscholen) ziet
graag samenwerking tegemoet met de opleiding Onderwijsassistent om tijdens de opleiding
meer expertise te genereren wat betreft de doelgroep. Daarnaast ontwikkelen scholen in de
sector voortgezet onderwijs door de bovengenoemde bezuinigen juist een visie waarin men
een grotere rol aan de onderwijsassistent toebedeelt. Binnen het middelbaar
beroepsonderwijs moet nog een discussie op gang komen over de mogelijkheden om
onderwijsassistenten in te zetten. De verschuiving van behoeften binnen de sectoren
betekent een aanvulling van de eisen die men stelt aan het beroepsprofiel. Dit biedt kansen voor het beroep als zodanig om een eigen professionaliteit te gaan creëren en te benutten.
Indien het Deltion College deze kansen wil benutten voor de onderwijsassistent zal, zo blijkt
uit de resultaten van de enquête over het onderwijsprogramma van de opleiding
Onderwijsassistent, een inhoudelijke aanvulling gemaakt moeten worden wat betreft het
speciaal- voortgezet en waar mogelijk het middelbaar beroepsonderwijs.
Het onderzoek heeft geleid tot een studiedag met het opleidingsteam van de opleiding
Onderwijsassistent. Hier is gesproken over de vertaling van de onderzoeksresultaten naar
het onderwijsprogramma. Het gaat hierbij vooral om voorbereiding op het Voortgezet
onderwijs en de Brede school. In een vergadering met het College van Bestuur van het
Deltion College is het onderzoek besproken en is het belang aangegeven van het anticiperen
op het veranderde marktperspectief. Veranderingen van onderwijsprogramma moeten
vooral gericht zijn op de verschillende eisen en behoeften van de afzonderlijke werkveldsectoren.