Samenvatting

Uit cijfers van de Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen (LPZ) uit 2015 is gebleken dat ondervoeding nog steeds een grote rol speelt in de Nederlandse samenleving. De onderzoeksvraag luidde dan ook: ‘Hoe verloopt het proces rondom de behandeling van ondervoede patiënten (vanaf 18 jaar) door de eerstelijns diëtist en wat zijn de mogelijke knelpunten hierbij?’. Het doel van dit onderzoek was meer inzicht te verkrijgen in het proces rondom de behandeling van ondervoede patiënten door de eerstelijns diëtist om aanbevelingen te doen over hoe de kwaliteit van behandelen van ondervoeding geoptimaliseerd kan worden. Materialen en methoden Dit kwalitatieve onderzoek is uitgevoerd met behulp van praktijkonderzoek. Voor het praktijkonderzoek zijn er diepte-interviews gehouden met diëtisten in de eerstelijns zorg (N=13). Deze zijn gekozen aan de hand van vooraf opgestelde criteria. Voor het afnemen van de interviews is gebruik gemaakt van een half-gestructureerde opzet, waarbij gebruik is gemaakt van een topiclijst. De interviews zijn vervolgens getranscribeerd met behulp van opnames en daarna gecodeerd. Resultaten Alle diëtisten gaven aan bekend te zijn met de huidige richtlijnen en protocollen voor de behandeling van ondervoeding. Het grootste deel van de diëtisten gaf aan de meeste verwijzingen via de huisarts te krijgen en zelf te screenen op ondervoeding, de meeste diëtisten gebruikten hiervoor de SNAQ. Bij het dieetadvies vond het grootste deel van de diëtisten een volwaardige voeding met extra eiwitten het meest belangrijk en alle diëtisten gaven aan drinkvoeding in te zetten tijdens de behandeling. Alle diëtisten gaven aan een vervolgconsult te houden in de praktijk, telefonisch of via een huisbezoek. Knelpunten in het proces waren een onvoldoende signalering en verwijzing door de huisarts en een gebrek aan aandacht van de huisarts voor voeding en voor wat de diëtist doet. Andere belemmeringen waren tijdgebrek en belastende meetmethoden. Ook zaten er knelpunten in de financiële vergoedingen, multidisciplinaire samenwerking, de ondersteuning van de patiënt, het voorschrijven van drinkvoeding en de bestelling bij de apotheek. Conclusie en aanbevelingen De diëtisten handelden over het algemeen naar de bestaande richtlijnen, echter de keuzes die de diëtist hierbij maakt waren vaak patiëntafhankelijk. Qua ondersteuning hadden diëtisten behoefte aan meer proef- en voorlichtingsmateriaal voor patiënten, een handknijpkrachtmeter en smaakvariatie in de producten. De belangrijkste knelpunten waren tijdgebrek, een slechte signalering en verwijzing door de huisarts, een gebrek aan aandacht van de huisarts voor voeding en voor wat de diëtist doet. Mogelijk kan het creëren van bewustwording bij de huisarts, een goede samenwerking met de huisarts, het uitbreiden van de uren diëtetiek in de basiszorg en het gebruik van een handknijpkrachtmeter de behandeling van ondervoeding door de eerstelijns diëtist verbeteren.