Samenvatting

"Samenvatting:
Op de Frater van Gemertschool te Tilburg wordt sinds 2006 gewerkt aan een onderwijsconcept voor leerlingen met een autisme spectrum stoornis (ASS). Het hebben van een autisme spectrum stoornis heeft vergaande gevolgen voor het volgen van onderwijs. In dit praktijkonderzoek wordt er specifiek gekeken naar de gevolgen voor het hebben van ASS bij het maken van een toets voor het schoolvak geschiedenis. Na een literatuurstudie wordt duidelijk dat het hebben van ASS moeilijkheden kan veroorzaken op een drietal gebieden. Op het gebied van sociale interactie, het begrijpen van verbale en non-verbale communicatie en op het gebied van het verbeeldingsvermogen kunnen deze leerlingen problemen ervaren (Wing 1992).
In dit praktijkonderzoek worden de moeilijkheden die leerlingen met ASS kunnen ervaren vergeleken met de wettelijke eisen voor het schoolvak geschiedenis. Hier wordt inzichtelijk gemaakt dat eindtermen van het vak met name een aanspraak doen op vaardigheden die gericht zijn op de eerder genoemde gebieden waar een leerling met ASS moeilijkheden kan ervaren. Tevens blijkt uit de literatuur dat leerlingen met ASS vaak ook een feilloos vermogen hebben om feiten tot zich te nemen vanwege een beter ontwikkelde geheugenfunctie (Vermeulen 2002).
Wanneer er naar de dagelijkse praktijk van de onderzoeker gekeken wordt, zijn deze moeilijkheden op het eerste gezicht niet duidelijk zichtbaar in de proefwerkresultaten. Vandaar dat er binnen dit praktijkonderzoek een analyse is gemaakt van de verschillende vraagsoorten die voorkomen bij de proefwerken voor het schoolvak geschiedenis. Bij geschiedenisproefwerken en het geschiedenisexamen kunnen er twee soorten vragen gesteld worden. Enerzijds zijn er vragen waarbij de leerling kennis moet reproduceren (reproductieve vragen). Anderzijds zijn er vragen waarbij de leerling aan de hand van aangeleerde vakvaardigheden een antwoord moet produceren. Deze productieve vragen zijn onder te verdelen in productieve vragen waarbij een tekstbron gebruikt moet worden of een productieve vraag waarbij een beeldbron nodig is om een antwoord te kunnen formuleren. Omdat leerlingen met ASS een beter ontwikkelde geheugenfunctie hebben, blijkt dat deze leerlingen de moeilijkheden die ze ervaren bij productieve vragen kunnen compenseren door hun vermogen om reproductieve vragen goed te beantwoorden. Tenslotte worden er aan de hand van deze conclusie in dit praktijkonderzoek aanbevelingen gedaan ter verbetering van het onderwijs aan leerlingen met ASS op de Frater van Gemertschool te Tilburg."