Samenvatting

Op Openbare Basisschool De Vogelaar te Raalte bieden leerkrachten dagelijks een stillees moment aan, waarbij leerlingen gedurende 15 tot 30 minuten in een door hen zelf gekozen boek zelfstandig mogen lezen. In hoeverre leerlingen bij deze activiteit intrinsiek -, extrinsiek - of niet gemotiveerd zijn, is voor de leerkrachten onduidelijk. Uit dit onderzoek komt ondermeer naar voren dat leerlingen met plezier lezen, maar het lezen meer als een schoolse dan als een vrije activiteit zien. Het lezen is hierdoor meer een door de leerkrachten aangestuurde activiteit dan een autonome keuze van veel leerlingen. Uit dit onderzoek blijkt ook dat de motivatie om te lezen beïnvloedt wordt door eigen overtuigingen die leerkrachten en leerlingen ten aanzien van het lezen hebben. Leerkrachten die van zichzelf vinden niet goed in lezen te zijn, lezen maar zelden voor. Leerkrachten die weinig voorlezen komen niet tegemoet aan de voorleesbehoeftes die door alle leerjaargroepen als zeer waardevol worden beschouwd. In het ondersteunen van het eigen leesgedrag en vergroten van het leesplezier wordt het voorlezen door leerlingen het meest gekozen. Het lijkt voor onze school van belang dat leerkrachten in de klas, naast het voorlezen van boeken waar zijzelf affiniteit mee hebben, ook ander leesmateriaal aanbieden. Dit komt ten goede aan de woordenschat, inzicht in tekstsoorten en tekstbeleving van de leerlingen en geeft een impuls aan de ontwikkeling van de leesvoorkeur. Ten aanzien van de technische leesvaardigheid van leerlingen, sluiten inschattingen van leerkrachten aan op de beleving die leerlingen hebben bij het technisch kunnen lezen. Echter wanneer de stelling zich richt op het tekstbegrip, lopen de inschattingen van leerkrachten en ervaringen van leerlingen uiteen. Leerkrachten bieden hierdoor aspecten die zich richten op het tekstbegrip maar weinig aan, terwijl leerlingen aangeven dit nodig te hebben om hun leescompetenties te vergroten. Door met leerlingen in gesprek te gaan over hun onderwijsbehoeften en deze om te zetten in activiteiten die hierop aansluiten, kunnen leerkrachten invloed uitoefenen op de leesmotivatie van de leerlingen. Per groep is bekeken welke aspecten van het leerkrachtgedrag door leerlingen het meest helpend en leesplezier vergrotend worden ervaren. Vooral het voorlezen, nieuwsgierig maken naar boeken, aanpassen van boekenaanbod op wensen van leerlingen en zorgen voor stilte werd door alle groepen het meest gekozen. Aan de hand van dit onderzoek zal in overleg met leerkrachten worden bekeken welke activiteiten zij zullen inzetten om de leesmotivatie van hun leerlingen te vergroten.