Samenvatting

ACHTERGROND Van de Amsterdamse stadsdelen komt overgewicht en obesitas het meest voor in Amsterdam Nieuw-West. In dit stadsdeel heeft 9% van de twee- en driejarigen overgewicht en 4,4% obesitas (3, 4). Zowel op korte als op lange termijn gaan overgewicht en obesitas op kinderleeftijd gepaard met negatieve medische en maatschappelijke gezondheidsproblemen (5-9). Het doel van dit onderzoek was om te achterhalen wat de relatie is tussen de mate van lichamelijke activiteit en de lichaamssamenstelling van tweeënhalf- tot drieënhalfjarige kinderen op voorscholen van Impuls in Amsterdam Nieuw-West. Interventies die zich richten op het terugdringen van overgewicht bij tweeënhalf- tot drieënhalfjarigen kunnen de resultaten van dit onderzoek gebruiken in hun interventiestrategie. METHODE De onderzoekspopulatie bestond uit 71 kinderen met een leeftijd van tweeënhalf tot drieënhalf jaar die naar voorscholen van kinderopvangorganisatie Impuls in Amsterdam Nieuw-West gaan. De onderzoekspopulatie werd onderverdeeld in groepen: ‘’alle deelnemers’’, ‘’jongens’’, ‘’meisjes’’, ‘’tweeënhalf- tot driejarigen’’, ‘’drie- tot drieënhalfjarigen’’, ‘’tweeënhalf- tot driejarige jongens’’, ‘’drie- tot drieënhalfjarige jongens’’, ‘’tweeënhalf- tot driejarige meisjes’’ en ‘’drie- tot drieënhalfjarige meisjes’’. De Body Mass Index (BMI) is berekend met de formule: gewicht (kg)/lengte (m)2. Het totale lichaamswater (kg) is berekend met de formule: 0,439 * lengte² (cm²) / Resistance (Ω) + 0,027 * gewicht (kg) + 4,014. De waarde van Resistance is afkomstig uit de Bio-elektrische Impedantie meting (BIA). De vetvrije massa is berekend met de formule: totale lichaamswater (kg) * hydratieconstante (17). De hydratieconstanten waren 0,775 voor jongens en 0,779 voor meisjes (18). De vetmassa (VM) (kg) is berekend door de vetvrije massa (kg) af te trekken van het totale lichaamsgewicht (kg). De gegevens over de huidige lichamelijke activiteit van de kinderen is verkregen via de door de ouders/verzorgers ingevulde beweegdagboeken. De activiteiten in de beweegdagboeken waren gekoppeld aan MET-waarden (19). Met deze MET-waarden is de PAL- waarde per kind berekend. De relatie tussen de BMI en de PAL-waarde en de relatie tussen de VM en de PAL-waarde is getoetst met enkelvoudige regressieanalyses en meervoudige regressieanalyses met een P-waarde van 0,05. RESULTATEN Uit de enkelvoudige regressieanalyses bleek een significante relatie tussen de BMI en de PAL-waarde (n: 63, ß: -5,215, R2: 0,165, P: 0,001) en tussen de VM en PAL-waarde (n: 50, ß: -3,882, R2: 0,131, P: 0,01). Met een enkelvoudige regressieanalyse is een significante relatie tussen de BMI en de PAL-waarde van drie- tot drieënhalfjarigen (n: 36, ß: -8,04, R2: 0,369, P: <0,0001) aangetoond. Bij drie- tot drieënhalfjarige jongens was wel een significante relatie te zien tussen de BMI en de PAL-waarde, maar geen significante relatie tussen de VM en de PAL-waarde (n: 13, ß: -6,153, R2: 0,25, P: 0,082). De relatie tussen de VM en de PAL-waarde van drie- tot drieënhalfjarige meisjes was significant (n: 17, ß: -6,694, R2: 0,412, P: 0,005). CONCLUSIE De lichaamssamenstelling van drie- tot drieënhalfjarigen wordt mogelijk gunstig beïnvloed door een hogere mate van lichamelijke activiteit. De resultaten zijn gebaseerd op gegevens van een kleine onderzoekspopulatie. Meer onderzoek is nodig om de uitkomst te generaliseren naar drie- tot drieënhalfjarigen buiten de onderzoekspopulatie.